CO TO JEST ZZSK?

ZZSK czyli zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, nazywane także chorobą Bechterewa, to przewlekła, zapalna choroba kręgosłupa i stawów krzyżowo-biodrowych. Proces zapalny, który leży u podłoża choroby, pojawia się z nieznanej przyczyny, obejmuje stawy kręgosłupa, stawy obwodowe oraz przylegające do nich struktury łącznotkankowe tzw. tkanki miękkie (więzadła, przyczepy mięśni, torebki stawowe) i doprowadza do powstania bólu i sztywności stawów i kręgosłupa. Wraz z upływem czasu choroba powoduje trwałe usztywnienie kręgosłupa i otaczających tkanek. Powstają zrosty między trzonami kręgów i w konsekwencji dochodzi do ograniczenia ruchomości kręgosłupa i niemożności wykonywania podstawowych ruchów.

JAKIE SĄ OBJAWY ZZSK?

• Początek choroby bywa często niezauważony, ponieważ objawy narastają stopniowo.
• Jednym z najbardziej charakterystycznych wczesnych objawów choroby jest zapalny ból w dolnych częściach kręgosłupa, pośladkach, który pojawia się zazwyczaj w nocy i w godzinach wczesno porannych i ma charakter usztywnienia kręgosłupa - ból ustępuje pod wypływem wysiłku, korzystny efekt przynoszą ćwiczenia fizyczne. 
• Wraz z rozwojem choroby, stan zapalny obejmuje coraz wyższe partie kręgosłupa, stawy międzykręgowe oraz żebrowo-kręgowe, prowadząc do ich usztywnienia.
• W zaawansowanych postaciach choroby niemożliwe jest wykonywanie ruchów takich jak zgięcie, prostowanie, rotacje, skręty w żadnym z odcinków kręgosłupa.
• Charakterystyczna jest sylwetka osoby chorej na ZZSK - z powodu przykurczów w stawach biodrowych i kolanowych tułów staje się pochylony do przodu a chory, aby wykonać jakikolwiek ruch musi angażować wszystkie partie ciała, co nadaje ruchowi mechaniczny, sztuczny charakter.
• Obraz kliniczny choroby zależy przede wszystkim od czasu w którym postawiono rozpoznanie oraz od metod kompleksowego leczenia

KTO CHORUJE NA ZZSK?

ZZSK atakuje przede wszystkim ludzi młodych między 16. a 30. rokiem życia, ale może także wystąpić u dzieci oraz osób starszych. Choroba 2-3 razy występuje u mężczyzn częściej niż u kobiet . Niestety dokładna przyczyna ZZSK nie jest znana. Najczęściej wskazuje się na podłoże genetyczne, immunologiczne i środowiskowe. Jedna z teorii zakłada, że na skutek uwarunkowań genetycznych, w momencie infekcji, układ odpornościowy z powodu błędu atakuje organizm (tzw. autoagresja). Rozpoznanie choroby jest niezwykle trudne. Pomiędzy pierwszymi objawami schorzenia a postawieniem rozpoznania upływa zwykle kilka lat, kiedy często następuje już trwałe zesztywnienie kręgosłupa. Dlatego każdy przewlekły ból kręgosłupa trwający dłużej niż 3 miesiące wymaga konsultacji lekarskiej.

CZYM JEST FIBROMIAGIA

Fibromialgia dotyka głównie kobiety w wieku 40—60 lat. Szacuje się, że w Polsce na tę chorobę mogą cierpieć nawet 2 miliony osób. Większość z nich nie zgłasza się do lekarza i nie ma szans na prawidłowe rozpoznanie, a tym samym – efektywne leczenie.

JAKIE SĄ OBJAWY FIBROMIALGII?

Osoby cierpiące na omawiany zespół skarżą się na to, że "wszystko je boli" (często doświadczają bólu całego ciała), mają problemy ze snem, odczuwają sztywność poranną i skarżą się na męczliwość oraz uczucie przewlekłego zmęczenia. Ból ten zazwyczaj ma charakter uogólniony i przewlekły, a wraz z tkliwością w charakterystycznych punktach, stanowi zasadniczy objaw tego zespołu. Zwykle są to bóle w okolicy dużych stawów, nasilające się pod wpływem wysiłku fizycznego. Pacjenci opisują ból jak głęboki, ostry, przeszywający lub palący, a czasami jako uczucie cierpnięcia lub mrowienia. W przypadku tego zespołu występują również bóle i zawroty głowy. W przebiegu tych dolegliwości często rozwija się dodatkowo obniżenie nastroju (aż do pełnoobjawowej depresji), objawy lękowe, trudności ze skupieniem uwagi, zaburzenia pamięci, bóle w miednicy, kurcze jelit oraz biegunki, objawy zespołu jelita drażliwego, uczucie zimnych kończyn, suchość jamy ustnej i nadmierne pocenie.

KTO CHORUJE NA FIBROMIALGIĘ

Początki objawów zwykle przypadają na 3—5 dekadę życia, zdecydowanie rzadziej rozwijają się u osób młodszych. Często zespół ten ujawnia się pod wpływem czynnika spustowego, takiego jak zakażenie, stres fizyczny lub emocjonalny, bezsenność lub uraz. Te liczne i nieswoiste objawy, w połączeniu z brakiem nieprawidłowości w wynikach badań dodatkowych powodują, że rozpoznanie fibromialgii jest trudne, a pacjenci zanim otrzymają prawidłowa diagnozę i leczenie, często odwiedzają licznych lekarzy różnych specjalności (lekarz rodzinny, reumatolog, neurolog, ortopeda, specjalista leczenia bólu, psychiatra). Pacjenci czasami są traktowani jako hipochondrycy lub jako osoby symulujące chorobę, co nasila ich frustrację i cierpienie psychiczne.

Czym jest RZS?

RZS czyli Reumatoidalne Zapalenie Stawów jest przewlekłą układową chorobą tkanki łącznej. Istotą RZS jest proces zapalny rozpoczynający się w stawie. Przejawia się to bólem, sztywnością a ostatecznie dochodzi do zniszczenia stawu. Wraz z rozwojem choroby proces zapalny zaczyna obejmować nie tylko stawy, ale i sąsiadujące ze stawem tkanki a także narządy wewnętrzne.

Co wywołuje RZS?

Przyczyna reumatoidalnego zapalenia stawów nadal pozostaje zagadką dla reumatologów. Zakłada się, że istnieje kilka czynników sprzyjających wystąpieniu RZS: predyspozycja genetyczna, przebyte zakażenia i choroby. Podejrzewa się znaczenie niektórych bakterii i wirusów w inicjowaniu odpowiedzi zapalnej, działanie hormonów (często RZS ujawnia się w okresie poporodowym), wpływ środowiska (palenie papierosów, stres).

Jakie są objawy RZS?

• Główne objawy Reumatoidalnego Zapalenia Stawów to:
• Ból oraz sztywność stawów, która pojawia się szczególnie rano.
• Chory nie może w pełni rozprostować stawów i / lub zginać ich.
• Zaatakowany staw w jest ciepły, obrzęknięty i obolały, a wraz z postępem choroby obserwuje się utratę jego ruchomości lub deformacji.
• Z powodu bólu, obrzęków oraz zapalenia stawów pojawiają problemy z ruchowe, zmęczenie 
• oraz stany podgorączkowe, chudnięcie i wyniszczenie.
• W RZS może także dojść do zajęcia narządów wewnętrznych: serca, płuc, nerek, a w wyniku przewlekania się procesu zapalnego w organizmie występuje wysokie ryzyko rozwoju miażdżycy.
• RZS zwiększa ryzyko wystąpienia depresji.

Kto choruje na RZS?

Choroba dotyczy około 1% populacji ogólnej. Na RZS chorują głównie kobiety. Szacuje się, że kobiety chorują od dwóch do czterech razy częściej niż mężczyźni. Zachorować można w każdym wieku. RZS rozpoznaje się u osób powyżej 16 roku życia. U dzieci do 16 roku życia rozpoznaje się Młodzieńcze Idiopatyczne Zapalenie Stawów (MIZS), które najczęściej różni sięod typowego RZS u dorosłych.

RZS a psychika chorych.

Należy pamiętać, że w chorobach reumatycznych depresja występuje dwukrotnie częściej niż w populacji ogólnej. Czynnikiem który dodatkowo wzmaga zaburzenia jest nieprzewidywalność choroby, które skutkuje poczuciem ciągłego zagrożenia kolejnym rzutem, pogorszeniem, wystąpieniem skutków ubocznych po zażywanych lekach.

Co to jest MIZS?

Młodzieńcze Idiopatyczne Zapalenie Stawów (MIZS) jest chorobą przewlekłą, która występuje u dzieci i nastolatków przed 16 rokiem życia. Objawia się zapaleniem jednego lub kilku stawów, któremu towarzysz ból, obrzęk oraz ograniczenie ruchowe.
Do tej pory nie jest jasne podłoże występowania choroby. Choroba objawia się okresami zaostrzeń i remisji objawów. Nie można dokładnie przewidzieć zaostrzenia objawów. MIZS nie jest zaraźliwe, dlatego ze względów psychologicznych chore dzieci powinny wręcz przebywać z rówieśnikami i uczęszczać do szkoły.

Co wywołuje MIZS?

Dokładna przyczyna powstawania MIZS nie jest znana. Może być kilka powodów wystąpienia tej choroby. Pod uwagę bierze się czynniki genetyczne oraz środowiskowe (m.in. przebyte infekcje wirusowe, bakteryjne, urazy oraz stres) oraz nieprawidłową aktywności układu odpornościowego. Organizm dziecka niszczy własne stawy, ścięgna i inne narządy, wywołując procesy zapalne.

Jakie są objawy MIZS?

Rozpoznanie MIZS jest trudne diagnostycznie i polega na wykluczeniu innych przyczyn zapalenia stawów.
Początkowe objawy często są nieswoiste, dziecko może być apatyczne, szybko się męczy podczas czynności, które wcześniej wykonywało z łatwościąz Zauważyć można zmiany w sposobie poruszania się dziecka np. utykanie oraz gorączkę nieznanego pochodzenia. Wreszcie dochodzi do zapalenia stawów, któremu towarzyszy obrzęk, bolesność oraz ograniczenie ruchowe.
Aby rozpoznać MIZS, objawy zapalenia stawów muszą utrzymywać się przez co najmniej 6 tygodni.

Jak atakuje MIZS?

Najczęściej zajęte są duże stawy, głównie kolanowe, jednak choroba może obejmować także kostki, nadgarstki oraz małe stawy. Obrzęk bywa trudny do wykrycia, szczególnie, gdy dotyczy stawów krzyżowo-biodrowych, kręgosłupa, barków czy szczęk. Zbyt późno rozpoczęte lub źle prowadzone leczenie może doprowadzić do znacznych zniekształceń stawów, zaników mięśni, zburzenia wzrostu kończyny objętej zapaleniem, a w konsekwencji wystąpienia niepełnosprawności. Im wcześniejszy wiek zachorowania tym większa tendencja do uogólnienia objawów choroby. W przebiegu MIZS może dojść do uszkodzenia ważnych narządów: serca, płuc, nerek. U dzieci z MIZS często występują wspomniane zaburzenia wzrostu.

Kto choruje na MIZS?

Na MIZS chorują małe dzieci oraz nastolatki. Choroba może wystąpić nawet u niemowląt. Szacuje się, że w Polsce MIZS występuje z częstością ok. 6 zachorowań na 100 000 dzieci. Leczenie dziecka chorego na MIZS jest długie, wieloletnie, wielokierunkowe i powinno być prowadzone systematycznie, przy współpracy zespołu różnych specjalistów, a koordynowane przez pediatrę reumatologa. MIZS występuje pod kilkoma postaciami, które mają różny przebieg. W związku z tym, plan postępowania terapeutycznego powinien być indywidualnie konstruowany dla każdego chorego dziecka i musi uwzględniać zarówno leczenie farmakologiczne, jak i szeroko pojętą rehabilitację leczniczą, psychologiczną , po leczenie operacyjne.
Dużą uwagę przywiązywać należy do stanu psychicznego dziecka i rodziny. Przewlekłe choroby, takie jak MIZS, stanowią znaczące obciążenie psychiczne.

Co to jest toczeń?

Toczeń rumieniowaty układowy to ciężka, nieprzewidywalna i nie do końca poznana choroba autoimmunologiczna, która pustoszy cały organizm i atakuje różne narządy. Schorzenia ma charakter przewlekły i póki co jest nieuleczalne.
W toczniu następuje nieoczekiwana zmiana w układzie odpornościowym, który zamiast zwalczać wirusy, czy bakterii rozpoczyna wytwarzanie przeciwciał przeciw własnym komórkom, co z kolei wywołuje stan zapalny. Choroba często przebiega w rzutach, kiedy to nasilają się objawy. Przy odpowiednim leczeniu można osiągnąć remisję choroby i złagodzić jej objawy. Toczeń nie jest zaraźliwy, jednak występuje zwiększone ryzyko zachorowań u krewnych pierwszego stopnia.

Co wywołuje toczeń?

Na to pytanie nie ma póki co jednoznacznej odpowiedzi. Zakłada się, że może być kilka przyczyn wystąpienia tocznia: hormonalne, genetyczne oraz środowiskowe (promieniowane UVB, wirusy, zakażenia, przyjmowane leki, palenie papierosów). Tak więc zachorowanie na tocznia jest odpowiedzią organizmu na kompilację tych czynników. Co więcej objawy tocznia mogą pojawić się, bądź nasilić w wyniku przeżytego silnego stresu.

Jakie są objawy TOCZNIA?

Główne objawy tocznia to:

• Skrajna męczliwość - osoby chore na toczeń mogą odczuwać ogromne osłabienie i zmęczenie. Dla niektórych zmęczenie może być wyniszczające. Dodatkowo chorzy mogą mieć bez wyraźnego powodu podniesioną temperaturę ciała, a nawet wysoko gorączkować, co wzmacnia poczucie ociężałości i niemocy.
• Uporczywe bóle głowy, migreny.
• Bolesność stawów i / lub mięśni. Bóle te mogą być bardzo silne, utrudniając wykonywanie codziennych czynności.
• Zmiany skórne - wysypki, rumienie, czyli miejscowe zaczerwienienia skóry. Charakterystyczny dla tocznia jest rumień na twarzy w kształcie motyla (obejmujący policzki i kość nosową). Rumień ten występuje u około 1/3 chorych i bywa jedynym WIDOCZNYM objawem tocznia.
• Nadwrażliwość na światło słoneczne, czasem ogólna światłoczułość np. na promienie ultrafioletowe żarówek fluorescencyjnych.
• Zapalenia błony śluzowej jamy ustnej i / lub nosowej.
• Wypadanie włosów.
• Zaburzenia hematologiczne (niedokrwistość, obniżona liczba białych krwinek), nadciśnienie.

Toczeń w podstępny sposób uszkadza narządy wewnętrzne: nerki, płuca, serce oraz ośrodkowy układ nerwowy (rozległość tych uszkodzeń czasami decyduje o przeżyciu chorego).
Chorzy na toczeń mają istotnie wyższe ryzyko rozwoju choroby nowotworowej w porównaniu do zdrowej populacji. Wśród nowotworów przeważają rozrosty układu białokrwinkowego (chłoniaki), rak szyjki macicy, czy płuc.

Kto choruje na toczeń?

W Polsce na toczeń choruje około 15 tys. osób, w większości kobiety. 90% procent osób, u których rozwija się toczeń to kobiety. Jednak mężczyźni także chorują na toczeń i choroba może mieć u nich poważniejszy przebieg.
Najczęściej toczeń rozwija się w wieku od 15 do 44 lat. Jednak w około 10-20% przypadków objawy choroby pojawiają się w dzieciństwie, często wówczas występują poważne komplikacje zdrowotne.

Toczeń a psychika.

Toczeń zwiększa ryzyko pojawienia się depresji oraz innych zaburzeń neuro-psychiatrycznych. Należy pamiętać, że w chorobach reumatycznych depresja występuje dwukrotnie częściej niż w populacji ogólnej. Czynnikiem który dodatkowo wzmaga zaburzenia jest nieprzewidywalność choroby, które skutkuje poczuciem ciągłego zagrożenia kolejnym rzutem, pogorszeniem, wystąpieniem skutków ubocznych po zażywanych lekach.